Gezondheidsraad beslist: Tienduizenden vrouwen met verhoogd risico op borstkanker krijgen geen aanvullend borstonderzoek aangeboden ondanks bewezen nut en noodzaak
Alexander Monro Ziekenhuis luidt noodklok: vrouwen met dicht borstklierweefsel in screening krijgen geen MRI, ondanks bewezen nut en noodzaak
Bilthoven – Eerder werd bekend gemaakt dat vrouwen met zeer dicht borstklierweefsel baat hebben bij een aanvullend MRI-onderzoek na de landelijke borstscreening met een standaard mammografie (de DENSE-trial). Van deze groep is bekend dat ze niet alleen een verhoogde kans heeft op borstkanker maar dat eventuele tumoren door het compacte borstweefsel ook moeilijker tot niet te zien zijn. De eerste resultaten van de tien jaar lopende DENSE-trial lieten zien dat bij 17 per 1.000 vrouwen met zeer dicht borstweefsel, borstkanker werd opgespoord met een aanvullend MRI-onderzoek. Bij de gewone mammografie werd geen afwijking gezien in deze groep. Jaarlijks gaan 80.000 vrouwen met dicht borstweefsel naar het bevolkingsonderzoek. Het aanvullende MRI-onderzoek is bewezen effectief, uitvoerbaar en betaalbaar. Toch besloot de gezondheidsraad voor al deze vrouwen in Nederland dat hen dit aanvullende MRI-onderzoek niet zal worden aangeboden. Hierdoor lopen honderden vrouwen met borstkanker per jaar ongediagnostiseerd rond. Het Alexander Monro Ziekenhuis luidt de noodklok.
Tien jaar geleden waren Kamervragen over dicht borstweefsel de aanleiding voor de DENSE-trial. Nu de conclusies van deze studie bekend zijn – en ook de kosteneffectiviteit van de inzet van de MRI voor deze groep vrouwen is bewezen – wilde de Staatssecretaris van Volksgezondheid verder geen tijd verliezen. Hij vroeg de Gezondheidsraad én het RIVM om advies, zodat op korte termijn een oplossing kon worden aangeboden aan deze groep vrouwen. De adviezen bevestigen dat screenen met MRI voor deze categorie vrouwen bewezen effectief, praktisch uitvoerbaar en kostenefficiënt is. Desondanks werd geadviseerd om deze screening niet aan te bieden aan deze groep vrouwen. Als argument wordt aangevoerd dat er in de toekomst mogelijk een alternatief komt dat goedkoper en minder belastend zou zijn. Een dergelijk alternatief – als het al wordt gerealiseerd – laat echter nog jaren op zich wachten. De gezondheidsraad beslist hiermee voor al die tienduizenden vrouwen dat zij moeten blijven rondlopen met een verhoogd risico op -en een verminderde kans op vroegtijdige ontdekking van borstkanker. Zo blijven er jaarlijks op basis van de resultaten ruim 1.300 vrouwen met borstkanker ongediagnostiseerd. Dit alles terwijl dit met de inzet van een MRI de borstkanker wel gedetecteerd had kunnen worden.
Ritse Mann, radioloog Radboud UMC/AvL: ‘Het is onbegrijpelijk: we laten zien dat er een techniek is met een fantastische overlevingswinst die ook nog kosteneffectief is. De hele discussie over vals positieven, overbehandeling en kosten valt dan in het niet bij deze meerwaarde.’
Marjolein de Jong, bestuurder Alexander Monro Ziekenhuis: ‘Er zijn momenteel eigenlijk geen argumenten om het niet te doen. Wat we hadden moeten doen met de kennis van alle resultaten is: het onderzoek aanbieden aan alle vrouwen met zeer dicht borstklierweefsel, deze vrouwen goed informeren over eventuele consequenties en vervolgens de vrouwen zelf laten kiezen. Hiertoe zijn zij prima in staat.’
‘Natuurlijk moet alles onderzocht worden, maar het is geen reden om deze vrouwen een bewezen effectieve, haalbare, betaalbare en voldoende veilige oplossing jarenlang te onthouden. Tot die tijd dat een mogelijke ‘droommethode’ komt, kunnen we ze een optimale kans bieden om in een zo vroeg mogelijk stadium gediagnostiseerd te worden. Het Alexander Monro Ziekenhuis doet dan ook een dringend beroep op de staatssecretaris om de afwegingen van de gezondheidsraad naast zich neer te leggen en op te komen voor alle vrouwen met zeer dicht borstweefsel’, aldus De Jong.
Over borstkanker
De zorg voor borstkankerpatiënten heeft de afgelopen jaren vooruitgang geboekt. Toch blijft verbetering van de zorg noodzakelijk. Borstkanker is al jaren de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Elk jaar wordt in Nederland bij ruim 17.000 vrouwen borstkanker (inclusief voorloperstadium) geconstateerd. Dat betekent dat ongeveer 1 op de 7 vrouwen borstkanker ontwikkelt. 20-25% van de nieuwe patiënten is jonger dan 50 jaar. Jaarlijks sterven er nog altijd ruim 3.000 vrouwen aan borstkanker; dat zijn er 9 per dag.
Over het Alexander Monro Ziekenhuis
Het AMZ is hét gespecialiseerde ziekenhuis voor het diagnosticeren en behandelen van borstkanker, goedaardige borstaandoeningen, erfelijke aanleg, familiair verhoogd risico, second opinions en vervolgtrajecten vanuit het bevolkingsonderzoek.